Olumsuz Düşüncelerden ve Stresten Kurtulmak için Teknolojik 5 Çözüm

İnsanoğlu uygarlığın bedelini nevrozla öder demiş Freud. Gerçekten de gelişen teknoloji ve hızla değişen yaşam koşullarımız, yüz binlerce yıl öncesinin ayarlarına sahip bedenlerimizi ve ruhlarımızı her geçen gün daha da fazla zorluyor. Ama teknolojide aslında o kadar da kötü bir şey değil canım değil mi? En azından hayatlarımızı oldukça kolaylaştırıyor ve eğlenceli hale getiriyor. Peki acaba teknolojiyi stresle baş edebilmek ve düşüncelerimizi düzenleyebilmek için kullanabilir miyiz? Bunun en eğlenceli 5 yolunu biraz sonra sizinle paylaşacağım. Son yıllarda yapılan pek çok araştırma, özellikle işleyen bellekle ilgili beyin jimnastiği oyunlarının dikkat kontrolü ve bilişsel performansı arttırmanın yanı sıra kaygı ve depresyona karşı kırılganlığı da azalttığını gösteriyor. Yani çeşitli beyin jimnastiği oyunları oynayarak depresyona ve anksiyeteye karşı kendinizi daha dayanıklı bir hale getirebilirsiniz. Peki bu nasıl oluyor? İyi bir dikkat kontrolünüz varsa, bir görevi yaparken ilgisi olmayan diğer şeyleri rahatlıkla filtreleyebilirsiniz ve bir görevden diğerine rahatlıkla dikkatinizi kaydırabilirsiniz. Bunu yapmayı mümkün kılan ise beyninizdeki sinirsel bağlantılar. İşte bir teoriye göre kaygıda ve depresyonda bu sinir yolları bozulur ya da düzgün çalışamaz ve sonuç olarak sizde sıkıntıya neden olan bilgileri filtreleyemez ya da düşünceleri geride bırakamazsınız. Örneğin kaygılı biri güzel bir akşam yemeğine gittiğinde her ne kadar dışarıdan diğer insanlarla konuşup eğleniyormuş gibi gözükse bile arka tarafta çalan o endişe plağını bir türlü durduramaz. Hafif semptomları olan ya da kaygı bozukluğu olmayan bir kişi ise dikkatini şu anda önünde gerçekleşmekte olan pozitif aktiviteye rahatlıkla odaklayabilir ve kaygı yaratan düşünceleri filtreleyebilir.

O zaman dikkatle ilgili becerilerinizi geliştirirsek ve beynimizdeki bununla ilgili sinir yollarını güçlendirecek birtakım beyin jimnastiği egzersizleri yaparsak, kaygıya ve depresyona karşı daha korunaklı bir hale gelebiliriz. İşte tam burada teknoloji devreye giriyor. Bununla ilgili çok sayıda beyin jimnastiği egzersizi var. Mesela Nintendo’nun Brain Training oyunları vardı zamanında. Hala var mı bilmiyorum. Bunun yanı sıra telefonlarınızda da çok sayıda beyin jimnastiği uygulaması bulabilirsiniz. Bunlardan hoşunuza giden birkaç tanesini indirip bir taraftan eğlenirken, bir taraftan da hem dikkatinizi hem de ruhunuzu güçlendirebilirsiniz. Kim derdi ki Tom Cat bir gün sizin psikoloğunuz olacak? Tom Cat ya da Voice Changer gibi sesi değiştirerek taklit eden uygulamaları zorlayıcı düşünceleriniz ile baş edebilmek için kullanabilirsiniz. Peki ama nasıl ve hangi durumlarda? Mesela kendini çok sık yargılayan ve kendi kendine olumsuz iç konuşmalar yapan biriyseniz Tom Cat size yardımcı olabilir. İç konuşmalar derken neyi kastediyorum? İç konuşmalar derken kendi kendimize yaptığımız konuşmaları kastediyorum. Genellikle çeşitli durumlar yaşarız ve bu durumların ardından kendimizi ve durumu kendi kendimize yaptığımız konuşmalarla değerlendiririz. Mesela bir hata yaptıktan sonra Allah kahretsin, ne kadar aptalım, nasıl böyle bir hata yapabilirim? Asla hata yapmamalıydım gibi bir şekilde kendimizi yargılayan ve yıpratıcı iç konuşmalar yapıyorsak, işte bu iç konuşmaları bunun gibi sesi değiştirerek taklit eden uygulamalara kaydettiğimizde ve ardından komik bir şekilde tekrar dinlediğimizde, bu konuşmaların, bu düşüncelerin etkisi zayıflamaya başlıyor. İsterseniz birkaç tane olumsuz düşünceyi deneyelim. Kötü şeyler hep beni bulur zaten “kötü şeyler hep beni bulur zaten” Beceriksizin tekiyim, “Beceriksizin tekiyim” Kesin kötü bir şey olacak, “Kesin kötü bir şey olacak” Aynı şeyi sahip olduğunuz olumsuz düşünceler, sürekli tekrarlayan takıntılı düşünceleriniz ve düşünce hatalarınızı için yapabilirsiniz.

Bu arada düşünce hataları mı o da ne? Acaba bende var mı? Diye merak ediyorsanız şu videoyu izlemenizi öneririm. Çünkü çoğu insanda düşünce hataları dediğimiz durumlar mevcut ve bunlar çoğu zaman depresyonun ve kaygının en büyük sebepleri. İşte bir kere o tespit ettiğiniz, fark ettiğiniz düşünce hatalarınızı, olumsuz iç konuşmalarınızı, takıntılı düşüncelerinizi fark edip ardından kaydedip komik bir sesle tekrar dinlediğinizde, bu düşüncelerin etkisi yavaş yavaş azalmaya başlıyor. Zorlayıcı duygu ya da düşünceler karşısında size iyi geldiğini fark ettiğiniz bazı başa çıkma ifadeleri, telkinler belirleyin. Bunları bir kağıda yazın. Ardından da bir kayıt cihazını okuyun ve kaydedin. Her ihtiyaç duyduğunuzda çantanızda çıkartıp kulaklığı takıp dinleyebilir ve kendinizi rahat atabilirsiniz. Diyelim ki bir korkunuz var. Asansör korkusu, kapalı alan korkusu ve her oraya girdiğinizde bir şekilde çok ciddi kaygı belirtileri gösteriyorsunuz ve bununla baş etmek istiyorsunuz. Bununla ilgili olarak korku ve kaygılarınızı esas nedeni dayanıksız çıkmanız şemanız olabilir videomu izlemenizi öneririm. Bu videoda da bahsettiğim gibi çeşitli başa çıkma ifadeleri belirlemek ve bu şemanız tetiklendiğinde yani dayanıksızlık şemanız tetiklendiğinde çantanızdan çıkartıp bu ifadeleri dinlemek size iyi gelecek. Örneğin asansörün karşısındasınız, binmek üzeresiniz, korkunuzun üzerine gidiyorsunuz ve bu korkudan artık kurtulmak istiyorsunuz. Ancak kaygı belirtilerine de engel olamıyorsunuz. İşte tam bu sırada mesela şu іfadеlеrіn olduğu deprem olması, asansörde kalmak ya da asansörün düşmesinden çok korkuyorum, ancak aslında var olan şey şu andaki dayanıksız şemamın tetiklenmesi ve bunun sayesinde ben var olan bazı tehlikeleri abartılı algılıyorum. Ben yine de bunun üzerine gideceğim.

Hayatımı zindan eden ve benim hayatımı kötüleştiren bu kaygılarımın korkularımın üzerine gidip bunu yenicem gibi artık bunlar farklı ifadeler de olabilir. Size hangisi iyi geliyorsa bunun gibi ifadeleri bir şekilde bir kayıt cihazına kaydettiğiniz de kulaklığınızı takıp dinleyerek kendinizi bir nebze rahatlatabilirsiniz. Fobilerle ve korkularla baş edebilmenin en iyi yollarından biri bunların üzerine gitmektir. Ancak ilk başlarda gerçek ortamlarda bunu deneyimlemek bizim için biraz zorlayıcı olabilir. İşte bu noktada teknoloji devreye giriyor ve sanal ortamlarda bu korkuları deneyimlememize bize fırsat sağlıyor. Sanal gerçeklik gözlüğü. Bugün terapiler de uçak korkusu, yükseklik korkusu, kapalı alanda kalma korkusu, topluluk karşısında konuşma korkusu gibi pek çok durumda tedavi amaçlı kullanılıyor. Gözlüğü taktığınızda korkularla yüzleşmenizi sağlayacak bir sahnede buluyorsunuz kendinizi ve bu sahnelerin zorluk derecesi her geçen gün yavaş yavaş arttırılıyor ve bu durumlara maruz kala kala kala en sonunda bu durumlara karşı duyarsızlaşmaya başlıyorsunuz. Yani bu durumlarla ilgili kaygınız gitgide azalmaya başlıyor. Meditasyon, meditasyon için de teknolojiden faydalanabiliriz. Meditasyonun ruhsal ve bedensel sağlık için ne kadar faydalı olduğuna dair sayısız bilimsel çalışma var. Meditasyon yapmakta zorlanıyorsanız eğer ya da daha düzenli, daha disiplinli bir hale getirmek istiyorsanız, hemen elinizin altında bulabileceğiniz çeşitli meditasyon uygulamaları mevcut. Hatta 2017 yılında zannediyorum bunlardan bir tanesi “Calm” yılın uygulaması seçilmişti. Bu uygulamalardan herhangi birini telefonunuza indirebilir ve düzenli olarak uyguladığınız takdirde bedensel ve ruhsal sağlığınızı yukarıya doğru iyileştirebilirsiniz. Kişisel gelişim ve psikoloji ile ilgili her hafta 2 tane yepyeni video yüklediğimiz kalacağımıza abone olmayı ve bildirim zillerini açmayı unutmayın.